Bartın Üniversitesi
Öğrenmeyi ve Öğretmeyi Geliştirme Koordinatörlüğü
image/svg+xml
image/svg+xml

21. Yüzyıl Öğretmenleri için Dijital Araç Kutusu


21. Yüzyıl Öğretmenleri İçin Dijital Araç Kutusu

Eğitim dünyası, dijital teknolojilerin sağladığı olanaklarla büyük bir dönüşüm yaşıyor. Dijital araçlar, öğrenme süreçlerini daha etkili, etkileşimli ve bireyselleştirilmiş hale getirmek için öğretmenlere ve öğrencilere eşsiz imkanlar sunuyor. Günümüzde dijital teknolojiler, eğitim alanında büyük bir dönüşüm sağlıyor. Geleneksel sınıf ortamlarından daha çok, bireyselleştirilmiş ve teknolojiyle desteklenmiş öğrenme deneyimleri artık norm haline geldi. Öğretmenler, bu dönüşümün merkezinde yer alıyor ve dijital araçları etkili bir şekilde kullanarak öğrenme süreçlerini daha zengin hale getirme sorumluluğunu taşıyorlar. Bu yazıda, bir dersin planlamasından değerlendirme sürecine kadar kullanılan en etkili dijital araçları, kullanım alanlarını ve sağladıkları faydaları ele alacağız. Ayrıca, bu araçların eğitimde etik kullanımını ve dijital araçların eğitimdeki rolünü, öğretmenlere ve öğrencilere sağladığı faydaları, öne çıkan araçları ve bu araçların etik kullanımını ele alacağız.

Dijital Araçların Eğitimdeki Rolü ve Eğitime Katkıları

Dijital araçlar, öğrenme deneyimlerini daha anlamlı hale getirerek hem öğretmenlere hem de öğrencilere büyük kolaylıklar sağlar. Bu araçlar, eğitim süreçlerini şu alanlarda zenginleştirir:
-Kapsayıcı Öğrenme Deneyimi: Dijital araçlar, öğrencilerin farklı öğrenme stillerine hitap eden materyallerin hazırlanmasını sağlar. Görsel, işitsel veya uygulamalı öğrenme tercihleri olan öğrenciler için çeşitli kaynaklar sunar (Smith, 2020). Bu, öğrencilerin bireysel ihtiyaçlarına göre eğitim alabilmesini sağlar.
-Gerçek Zamanlı Geri Bildirim: Öğretmenlerin anında geri bildirim almasını ve öğrencilerin eksikliklerini hızlıca fark etmesini sağlar ayrıca dijital araçlar aracılığıyla öğrencilerden anında geri bildirim alabilir ve öğrencilerin anlamadıkları noktaları hemen fark edebilir (Gonzalez, 2019).
-Etkin İşbirlikçi Çalışma Ortamı: Etkileşimli platformlar, öğrenci ve öğretmenler arasında daha güçlü bir iletişim sağlar ve grup çalışmasını teşvik eder (Martin, 2021).
-Zamandan Tasarruf: Otomasyon özellikleri, öğretmenlerin rutin işleri hızlıca tamamlamasına olanak tanır, bu da öğretim için daha fazla zaman yaratır (Taylor, 2023).

Dijital Araçlar ve Kullanım Önerileri

Planlama ve Etkili İçerik Üretimi

  • Kullanım Önerisi: Ders planlaması, içerik oluşturma ve verilerin takibi için etkili bir ortam sunar. Docs ile metin tabanlı materyaller, Slidesgo ile görsel sunumlar, Sheets ile veri analizleri hazırlanabilir. Notion ile ders planlaması ve içerik oluşturma için özelleştirilebilir bir platform sunar. Öğrenciler ve öğretmenler için organize bir iş birliği alanı oluşturur. Airtable verilerin takibi ve analizine yönelik esnek bir ortam ve iş birliğini destekleyen özelleştirilebilir tablolar sunar. Canva görsel materyaller, infografikler ve çekici sunumlar hazırlamak için kullanılabilir. Krea AI, kullanıcıların yapay zekâ desteğiyle metinleri hızlıca görsellere ve videolara dönüştürerek yaratıcı içerik üretimini kolaylaştıran bir platformdur. HeyGen, metin tabanlı içerikleri yapay zekâ destekli avatarlar ve doğal seslendirme ile hızlıca profesyonel videolara dönüştüren bir platformdur. ElevenLabs, metinleri doğal ve duygusal tonlamalarla insan benzeri seslere dönüştüren yapay zekâ destekli bir ses sentezi platformudur. DeepSearch, IBM Research tarafından geliştirilen ve yapay zekâ kullanarak büyük belge koleksiyonlarını toplayan, dönüştüren, düzenleyen ve arama yapılabilir hale getiren bir platformdur. Bu sayede, patentler ve araştırma makaleleri gibi kamuya açık belgelerdeki spesifik bilgileri erişilebilir kılar. Cursor, yapay zekâ destekli bir kod editörüdür. Geliştiricilerin kod yazma, düzenleme ve anlama süreçlerini daha verimli hale getirmek amacıyla tasarlanmıştır.
  • Eğitimde Katkısı: bu araçlar iş birliğine dayalı bir çalışma ortamı sunarak birden fazla kişinin eş zamanlı çalışmasına olanak tanır ve bu durum, grup projelerinde verimliliği artırır (Johnson, 2021). Ayrıca, ders materyallerini daha ilgi çekici hale getirerek öğrencilerin dikkatini toplar ve öğrenme sürecine aktif katılım sağlar (Smith, 2020). Bulut tabanlı depolama imkânı, kullanıcıların materyallere her yerden erişmesini sağlarken zaman kazandırır ve kaynak yönetimini kolaylaştırır (Brown, 2019).
  • Faydaları: Zaman kazandırır ve çalışma materyallerinin bulutta saklanmasını mümkün kılar.

Öğretme ve Öğrenme Etkinlikleri Tasarımı

Etkileşimli Sunum Araçları
  • Kullanım Önerisi: Ders sırasında öğrencilerin ilgisini çekmek ve aktif katılımı teşvik etmek için Mentimeter veya Nearpod gibi araçlar kullanılabilir. Slide AI, Tome, Synthesia, Slidesgo, Decktopus, Gamma, Plus ai , Beautiful.ai, Slidebean, Simplified gibi araçlar sunum yapma sürecini basitleştirir. Kullanıcılar istedikleri metni sisteme ekleyerek işe başlarlar. Bu metin, akıllı algoritmalarının içeriği analiz edip yapılandırarak sunumun temelini oluşturur ve görsel olarak çekici bir formata dönüştürür. Bu araçlar, anketler, sınavlar ve iş birliği etkinlikleri sunarak öğrenme sürecini destekler.

AI Sunum Oluşturucu Seçim İpuçları:

Stok İçerikler: Görseller, videolar ve seslerle zenginleştirme sunanları seç.
Metin Girdileri: Komut tabanlı veya özelleştirme sunanları tercih et.
Kullanım Kolaylığı: Zaman kazandıran, basit arayüzlü olanları seç.
Fiyat: Ücretsiz veya bütçene uygun planları değerlendir.
Çıktı Formatları: PPT, video ya da PDF gibi çeşitli formatlara izin verenleri tercih et.
  • Eğitimde Katkısı: Öğrencilerin öğrenmeye aktif olarak dahil olmasını sağlar ve öğretmenlerin gerçek zamanlı geri bildirim almasına olanak tanır (Gonzalez, 2019).
  • Faydası: Öğrencilerin dikkatini çeker, derse olan ilgiyi artırır ve öğretmenlerin öğrencilerinin anlamadıkları noktaları tespit etmelerini kolaylaştırır.

Oyunlaştırma Platformları
  • Kullanım Önerisi: Dersleri eğlenceli hale getirmek ve öğrencilerin motivasyonunu artırmak için Kahoot!, Quizizz gibi oyunlaştırma araçları kullanılabilir. Classcraft, Eğitim odaklı bir oyunlaştırma platformu. Öğrencilerin derslere katılımını ve davranışlarını ödüllendirerek etkileşimi artırır. Duolingo, dil öğrenimini oyunlaştırır. Dersleri seviyelere ve ödüllere dayalı bir formatta sunar. Motimate, çalışan eğitimlerini oyunlaştırır. Katılımcıların öğrenme süreçlerine aktif katılımını sağlar. Gamelearn e-öğrenme için oyunlaştırılmış bir platform. Liderlik, müşteri ilişkileri ve zaman yönetimi gibi becerilere odaklanır.
  • Eğitimde Katkısı: Oyunlaştırma, öğrenmeyi daha ilgi çekici hale getirirken öğrencilerin rekabet ve iş birliği becerilerini geliştirmelerine yardımcı olur (Johnson ve diğerleri, 2022).
  • Faydası: Bilgi kalıcılığını artırır, öğrenciler arasında pozitif bir rekabet ortamı yaratır. Öğrencilerin motivasyonunu artırmak, öğrenme süreçlerini desteklemek ve etkileşimi artırmak için tasarlanmıştır.

Dijital Öğrenme Yönetim Sistemleri
  • Kullanım Önerisi: Google Classroom, Moodle veya Canvas, ders planlamasını kolaylaştırır ve öğrencilerin öğrenme materyallerine her an erişim sağlamasına olanak tanır. Ayrıca Blackboard Learn çevrim içi eğitim ve içerik yönetimi için güçlü bir platform, Edmodo, öğretmen, öğrenci ve veliler için bir sosyal öğrenme platformu.
  • Eğitimde Katkısı: Yapay zekâ destekli Dijital Öğrenme Yönetim Sistemleri (LMS), öğrenci öğrenme süreçlerini kişiselleştirme ve izleme olanakları sunarak bireysel öğrenme hızlarına göre uyarlanmış materyaller sağlar (Smith & Johnson, 2021). Aynı zamanda, gerçek zamanlı analizlerle öğretmenlere öğrencilerin ilerlemesi hakkında bilgi vererek hedefe yönelik müdahalelere olanak tanır (Brown, 2020). İşbirliğini destekleyen özellikler, grup çalışmaları ve etkileşimli öğrenme ortamlarını teşvik eder (Lee, 2019). Bulut tabanlı yapıları sayesinde öğrenme materyallerine her yerden erişim sağlanarak zaman kazandırır ve erişilebilirliği artırır (Taylor, 2022).
  • Faydası: Öğrenciler için merkezi bir öğrenme ortamı sunar ve öğretmenlerin değerlendirme süreçlerini daha verimli hale getirir.

Yapay Zekâ Destekli Araçlar
  • Kullanım Önerisi:
Yapay zekâ destekli araçlar, eğitim süreçlerinde öğrenciler ve öğretmenler için çeşitli çözümler sunar:
ChatGPT: Öğrencilerin yazma becerilerini geliştirmesine yardımcı olur, metin analizi yapar ve geri bildirim sağlar.
Perplexity AI, yapay zekâ destekli bir arama motorudur. Kullanıcıların sorularına gerçek zamanlı, güvenilir ve kaynakları belirtilmiş yanıtlar sunar.
Grammarly: Yazılı metinlerin dilbilgisi, yazım ve üslup açısından geliştirilmesini destekler.
Khan Academy AI: Öğrencilere bireysel öğrenme deneyimi sunar, konuları ayrıntılı olarak açıklar ve pratik testler sağlar.
EdTech AI (Adaptive Learning Systems): Öğrenci davranışlarını analiz ederek öğrenme materyallerini kişiselleştirir.
Google AI Tools (Socratic): Öğrencilerin sorularını yanıtlayarak kavramsal öğrenmeyi destekler.
Turnitin AI: Öğrenci çalışmalarını analiz ederek intihal kontrolü yapar ve akademik bütünlüğü teşvik eder.
Gradescope AI, sınavların, ödevlerin ve projelerin otomatik olarak değerlendirilmesini sağlayarak öğretmenlerin iş yükünü azaltan ve öğrencilerin hızlı geri bildirim almasını mümkün kılan yapay zekâ destekli bir değerlendirme platformudur.
 
Eğitimde Katkısı: Yapay zekâ, öğrenme ve öğretme süreçlerini dönüştürerek çeşitli avantajlar sunar:
  • Öğretmenlerin İş Yükünü Azaltma: Ödevlerin değerlendirilmesi ve öğrenme analitiği gibi rutin görevleri otomatikleştirerek öğretmenlere zaman kazandırır (Smith & Brown, 2022).
  • Bireyselleştirilmiş Öğrenme: AI araçları, öğrencilerin bireysel hız ve ihtiyaçlarına göre içerikler sunarak öğrenme verimliliğini artırır (Taylor, 2023).
  • Erişilebilirlik: Yapay zekâ tabanlı konuşma ve metin dönüştürme araçları, özel gereksinimi olan öğrencilere öğrenim süreçlerinde destek sağlar (Lee, 2021).
  • Etkileşimli Öğrenme: Öğrencilerin oyunlaştırılmış eğitim araçlarıyla daha fazla motive olmasını sağlar (Johnson, 2020).
  • Faydası: Öğrenciler, bireysel öğrenme deneyimlerini optimize edebilir ve öğrenme materyallerine erişimde esneklik kazanır (Taylor, 2023). Öğretmenler, rutin görevlerden kurtularak daha fazla zaman ve enerji kazanır (Brown, 2022). Öğrenciler, AI araçları sayesinde hızlı ve detaylı geri bildirimler alarak eksiklerini giderir (Smith & Lee, 2021). Öğrencilerin teknoloji kullanım becerilerini artırarak gelecekteki iş dünyasına hazır olmalarını sağlar (Johnson, 2020).

Etkileşimli Öğrenme Platformları
  • Kullanım Önerisi: Etkileşimli öğrenme platformları, öğrenci-öğretmen iş birliğini ve iletişimini desteklemek için tasarlanmıştır: Edmodo: Öğrencilerle iletişim kurmak, ödevler paylaşmak ve değerlendirme yapmak için uygun bir sosyal öğrenme platformu. Seesaw: Öğrencilerin bireysel veya grup projelerini paylaşmasını ve öğretmenlerin bu süreçleri takip etmesini sağlar. Padlet: Beyin fırtınası ve bilgi paylaşımı için görsel ve etkileşimli bir pano ortamı sunar. Flip (eski adıyla Flipgrid): Öğrencilerin video tabanlı yanıtlarla düşüncelerini ifade etmelerini teşvik eder. Google Classroom: Eğitim materyallerini dağıtma, görevleri izleme ve iş birliği yapma süreçlerini kolaylaştırır. Nearpod: Etkileşimli sunumlar ve öğrenci katılımını ölçen etkinliklerle öğrenme sürecini zenginleştirir. Course Hero, öğrencilerin ders materyallerine, ödev çözümlerine ve öğrenme kaynaklarına erişim sağlayarak akademik başarıyı destekleyen bir çevrimiçi eğitim platformudur. Fetchy, belge ve veri işlemlerini otomatikleştiren, metinleri hızlıca analiz eden ve düzenleyen yapay zekâ destekli bir otomasyon platformudur. MathGPTPro, öğrencilerin matematik problemlerini çözmesine, adım adım açıklamalarla öğrenmesini destekleyen ve karmaşık hesaplamaları hızla gerçekleştiren yapay zekâ tabanlı bir matematik platformudur. Cognii, yapay zekâ destekli bir eğitim platformudur; açık uçlu sorulara yanıtları değerlendirerek kişiselleştirilmiş geri bildirim sağlar ve öğrencilerin eleştirel düşünme becerilerini geliştirmelerine yardımcı olur.
  • Eğitimde Katkısı: Etkileşimli platformlar, öğrenme süreçlerine çok yönlü katkılar sağlar. Öğrencilerin grup çalışması yapmasını teşvik eder ve iş birliği becerilerini geliştirir (Martin, 2021). Öğretmenler, öğrencilerin çalışmalarını gerçek zamanlı izleyip rehberlik ederek öğrenmeyi destekler (Taylor & Smith, 2022). Platformlar, dijital materyallere her yerden erişim sağlayarak öğrenme esnekliğini artırır (Johnson, 2020). Öğrencilerin aktif katılımını sağlayarak öğrenmeyi daha ilgi çekici hale getirir (Lee, 2021).
  • Faydası: Öğretmenler, ödev dağıtımı, takibi ve değerlendirme süreçlerini kolaylaştırarak zamandan tasarruf eder. Öğrenciler, kendi projelerini oluşturup paylaşabilir ve diğer öğrencilerin çalışmalarından öğrenir. Öğretmenler, her öğrencinin bireysel ihtiyaçlarına göre öğrenme materyalleri sunabilir (Martin, 2021). Eğlenceli ve oyunlaştırılmış etkinlikler, öğrencilerin öğrenme sürecine daha fazla ilgi göstermesini sağlar (Johnson, 2020).

Ölçme ve Değerlendirme Araçları
Öğretmenler, ders içeriklerini videolar aracılığıyla sunarken, öğrencilerin aktif bir şekilde takip etmelerini sağlar. Öğrencilerin ders içeriğini ne kadar kavradığını ölçmek için hızlı testler yapılabilir.
  • Kullanım Önerisi: Edpuzzle: Videoların içine gömülü testler ekleyerek öğrencilerin öğrenme düzeylerini ölçer. Socrative: Canlı sınavlar ve testler için kullanılır. Google Forms: Testler, anketler ve hızlı değerlendirmeler için esnek bir platform. Kahoot!: Eğlenceli ve oyunlaştırılmış quizler ile öğrenmeyi pekiştirir. Quizizz: Kişiselleştirilmiş quizler ve detaylı öğrenci performansı analizi sağlar. Socrative: Öğrencilerin gerçek zamanlı yanıtlarını toplar ve analiz eder. Mentimeter: İnteraktif anketler ve quizler ile öğrenci katılımını artırır. Edulastic: Standart tabanlı testler ve otomatik değerlendirme özellikleri sunar. Turnitin: Akademik çalışmalarda intihal kontrolü yapar ve yazma becerilerini geliştirir.
  • Eğitimde Katkısı: Bu araçlar, değerlendirme süreçlerini hem öğretmenler hem de öğrenciler için dönüştürür: Gerçek zamanlı değerlendirme imkânı sunarak öğrenme sürecine anında rehberlik sağlar (Taylor & Martin, 2021). Öğrenci performansına dair detaylı veriler sunarak öğretim süreçlerini iyileştirmeye olanak tanır (Smith, 2020). Öğrencilerin bireysel ihtiyaçlarına yönelik geri bildirim sunar (Lee, 2021). Oyunlaştırılmış araçlar, öğrencilerin öğrenme sürecine daha aktif katılımını sağlar (Johnson, 2019).
  • Faydası: Otomatik değerlendirme özellikleri, öğretmenlerin zaman kazanmasını sağlar. Grafikler ve raporlar ile öğrenme sonuçlarının daha iyi anlaşılmasını sağlar (Taylor & Smith, 2021). Turnitin gibi araçlarla intihal önlenir ve akademik bütünlük sağlanır. Mentimeter ve Kahoot! gibi araçlarla dersler daha interaktif hale gelir. Online sınavlar ve değerlendirme araçları, uzaktan eğitim süreçlerini destekler.
 
Dijital Araçların Etik Kullanımı

Dijital araçlar eğitimde büyük fırsatlar sunsa da bunların etik kullanımı son derece önemlidir. İşte dikkat edilmesi gereken bazı noktalar:
Veri Mahremiyeti ve Güvenliği: Öğrenci ve öğretmenlerin kişisel verilerinin korunması esastır. Dijital araçlar kullanılırken, kişisel verilerin toplanması, saklanması ve paylaşılması süreçlerinde gizlilik politikalarına uyulmalıdır (Taylor, 2023).
Eşit Erişim ve Fırsat Eşitliği: Teknolojiye erişim imkânları her öğrenci için aynı olmayabilir. Dijital araçların kullanımı, tüm öğrencilerin eşit öğrenme fırsatlarına sahip olmasını desteklemelidir (Smith, 2021).
Akademik Dürüstlük ve İntihal Önleme: Dijital kaynakların kolay erişilebilir olması, intihal riskini artırabilir. Öğrencilerin etik kurallara uygun davranmaları teşvik edilmeli ve gerekli denetimler yapılmalıdır (Johnson & Lee, 2022).
Telif Haklarına Saygı: Kullanılan dijital materyallerin telif haklarına dikkat edilmeli ve lisanslı içerikler kullanılmalıdır. Aksi takdirde yasal sorunlar ortaya çıkabilir (Brown, 2020).
Siber Zorbalık ve Dijital Vatandaşlık: Öğrencilerin çevrimiçi ortamda saygılı ve sorumlu davranışlar sergilemeleri teşvik edilmelidir. Siber zorbalığın önlenmesi için bilinçlendirme çalışmaları yapılmalıdır (Lee, 2021).
Şeffaflık ve İzinler: Dijital araçların nasıl kullanıldığı ve hangi verilerin toplandığı konusunda öğrenciler ve veliler bilgilendirilmeli, gerekli izinler alınmalıdır (Martin, 2021).
Dijital Sağlık ve Refah: Aşırı ekran süresi ve teknoloji kullanımı, öğrencilerin fiziksel ve zihinsel sağlığını etkileyebilir. Teknoloji kullanımında dengeli bir yaklaşım benimsenmelidir (Taylor & Smith, 2022).

Sonuç

21.yüzyıl öğretmenleri, hızla gelişen dijital çağın gerekliliklerine uyum sağlayarak hem kendi rollerini yeniden tanımlamak hem de öğrencilerin değişen ihtiyaçlarına cevap vermek durumundadır. Dijital araçlar, öğretmenlere planlama, ölçme ve değerlendirme, iş birliği, içerik oluşturma ve kişiselleştirilmiş öğrenme gibi birçok alanda geniş imkanlar sunar. Ancak bu araçların yalnızca teknik özellikleriyle değil, etkili, verimli ve etik bir şekilde nasıl kullanılacağıyla ilgili farkındalık da kritik öneme sahiptir.

Doğru kullanıldığında, dijital araçlar öğrenme süreçlerini hızlandırabilir, öğrenci katılımını artırabilir ve öğretmenlerin iş yükünü hafifletebilir. İşbirliğine dayalı platformlar, oyunlaştırılmış içerikler ve yapay zekâ destekli araçlar gibi yenilikler, sınıf içi ve dışı etkileşimleri zenginleştirme potansiyeline sahiptir. Bununla birlikte, erişim eşitliği, veri güvenliği ve dijital sağlık gibi konulara dikkat etmek, bu teknolojilerin eğitimde olumlu etkilerini sürdürülebilir kılmak için gereklidir.
 
21.yüzyıl öğretmenlerinin dijital araçları, pedagojik hedeflerini destekleyen birer araç olarak görmeleri; teknolojiyi öğrenme deneyimini zenginleştiren bir tamamlayıcı olarak kullanmaları, geleceğin eğitim modellerini şekillendirme noktasında belirleyici olacaktır. Eğitim dünyasında dijital dönüşümü yönetmek, öğretmenlerin yenilikçi düşünme, sürekli öğrenme ve teknolojiyle anlamlı entegrasyon becerilerine bağlıdır. Bu dijital araç kutusu, öğretmenlere sadece teknik bir destek değil, aynı zamanda eğitime yeni bir bakış açısı kazandırma fırsatı sunar.


Kaynakça

16 Ocak 2025
Şermin SEVİL (Yüksek Lisans Öğrencisi)

Bartın Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, BTBS

                                                                                  

   
 

  • 21. Yüzyıl Öğretmenleri için Dijital Araç Kutusu

  • Boşlukların Gölgesi ve efsuni dokunuş

  • ÖğrenGeliş ekibi ‘Yükseköğretimde Öğrenme’ Çalıştayı'na katıldı.

  • Karmaşık Bilgilerle Başa Çıkmak: Bilişsel Yük

  • Dijital dünyada karşılaştığımız tehdit: Siber zorbalık

  • Sosyal medya hesaplarımızdan bizi takip edebilirsiniz.

  • Zaman Kumbarası: Her An Bir Yatırım

  • Hareketsizlik Pandemisi

  • BARÜ’de eğitimde kalite hedefiyle adımlar atılmaya devam ediliyor

  • Öğrenciler İçin Eğitim İhtiyaç Analizi Raporu